yük ayrışması ne demek?

Yük ayrışması, bir elektrik güç sisteminde üretilen elektrik enerjisinin (yükün) çeşitli alıcılara (yük merkezlerine) nasıl dağıldığını ve bu dağılımın sistemdeki gerilimler, akımlar ve güç akışları üzerindeki etkilerini analiz etme işlemidir. Bu analiz, güç sisteminin güvenli ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak için hayati öneme sahiptir.

Yük ayrışması analizinde temel olarak aşağıdaki unsurlar incelenir:

• Güç Akışı (Power Flow): Sistemdeki hatlar üzerindeki aktif ve reaktif güç akışlarının belirlenmesi. (https://www.nedemek.page/kavramlar/güç%20akışı)
• Gerilim Profili: Sistemdeki farklı noktalardaki gerilim seviyelerinin incelenmesi. Düşük veya yüksek gerilimlerin belirlenmesi, gerilim regülasyonu için önemlidir.
• Kayıplar: Sistemdeki hatlarda ve transformatörlerde meydana gelen aktif ve reaktif güç kayıplarının hesaplanması.
• Sistem Güvenliği: Tek bir elemanın (hat, transformatör, jeneratör) arızalanması durumunda sistemin stabilitesini koruyup koruyamayacağının değerlendirilmesi (N-1 kriteri).

Yük ayrışması analizleri, güç sisteminin planlanması, işletilmesi ve kontrolü aşamalarında kullanılır. Planlama aşamasında, gelecekteki yük artışları ve yeni üretim tesislerinin entegrasyonunun sistem üzerindeki etkileri değerlendirilir. İşletme aşamasında, mevcut sistem koşulları altında güvenli ve ekonomik bir şekilde güç dağıtımı sağlanır. Kontrol aşamasında ise, ani yük değişiklikleri veya arızalar gibi durumlarda sistemin stabilitesini koruyacak önlemler alınır.

Yük ayrışması analizleri genellikle bilgisayar programları (simülasyon araçları) kullanılarak yapılır. Bu programlar, güç sisteminin matematiksel modelini çözer ve gerilimler, akımlar ve güç akışları gibi değişkenleri hesaplar. En yaygın kullanılan yöntemler arasında Gauss-Seidel, Newton-Raphson ve Fast Decoupled yöntemleri bulunur.